Dzień Islamu

Trochę historii

Tymczasem dzieje obecności wyznawców islamu na ziemiach państwa polskiego sięgają XIV w. – pierwsza w polskiej historiografii wzmianka o muzułmanach na tych terenach umieszczona została pod rokiem 1397 w „Rocznikach, czyli kronikach sławnego Królestwa Polskiego” Jana Długosza (Jan Długosz, Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae sub anno 1397, Warszawa 1981, księga X, s. 288-289).
Byli to Tatarzy, jeńcy wojenni, uchodźcy i najemnicy, wywodzący się z utworzonego na wschodzie Europy mongolskiego państwa Złotej Ordy, które od XIII w. było nominalnie muzułmańskie. Wielkie Księstwo Litewskie, od 1385 r. połączone unią personalną z Polską (zw. wtedy Koroną Polską), graniczyło ze Złotą Ordą i prowadziło z nią walki.
W XV w. książę litewski Witold rozpoczął planowe osiedlanie Tatarów na swoich ziemiach, nadając im ziemię w lenno w zamian za służbę wojskową.

Przyznano im także prawo wyznawania własnej wiary i budowania meczetów, służyli we własnych chorągwiach tatarskich.
Na terenie Korony Polskiej Tatarzy zaczęli osiedlać się w XVII w. na Podlasiu, gdzie król Jan III Sobieski nadał Tatarom ziemie w 1679 r., na których często zamieszkują do dzisiaj.
 
Muzułmanie w Polsce

Nie wiadomo ilu muzułmanów mieszka na terenie Polski współcześnie – ich liczbę szacuje się na 20-30 tys., z czego Tatarzy stanowią 5-6 tys., a pozostali to imigranci: byli studenci (gł. Arabowie), uchodźcy (gł. Czeczeni), biznesmeni (Turcy, Bośniacy). Działa 9 muzułmańskich gmin wyznaniowych, a w nich 3 meczety, w tym dwa zabytkowe (w Kruszynianach z XVIII w. i w Bohonikach z XIX w.) oraz otwarty w 1990 r. meczet w Gdańsku.

Muzułmanów w Polsce jest niewielu, stanowią bowiem ok. 0,06 proc. całej ludności Polski, ale tradycja 600 lat pokojowej, nasyconej tolerancją obecności wyznawców islamu w granicach naszego państwa jest bardzo ważna i tworzy dobre podstawy dla dialogu. I tak np. już w latach 80. bp Władysław Miziołek, przewodniczący Komisji Episkopatu Polski ds. Ekumenizmu, przyjął Wielkiego Muftiego Libanu, a polscy muzułmanie brali udział w ekumenicznych spotkaniach w parafii św. Zofii przy ul. Żytniej w Warszawie oraz spotkaniach z papieżem Janem Pawłem II w trakcie jego kolejnych pielgrzymek do Polski.
 
Rada Wspólna Katolików i Muzułmanów

Od 1997 r. działa w Polsce Rada Wspólna Katolików i Muzułmanów (RWKM), która za cel stawia sobie propagowanie dialogu między wyznawcami tych dwóch religii w Polsce i Europie Środkowej-Wschodniej. Dąży także do stworzenia atmosfery sprzyjającej swobodzie praktyk religijnych, przy jednoczesnym poszanowaniu odrębności każdej ze stron. Rada prowadzi także działalność informacyjną o religii, kulturze, historii i tradycji obu wyznań w celu przezwyciężania stereotypów i uprzedzeń. Mimo katolicko-sunnickiego charakteru Rada jest otwarta na pozostałe wyznania chrześcijańskie oraz inne kierunki ortodoksyjnego islamu.

Człowiek Dialogu

Na czele Rady stoi dwóch współprzewodniczących: jeden ze strony katolickiej – jest nim obecnie ks. dr Adam Wąs SVD, jeden ze strony muzułmańskiej – obecnie dr Artur Konopacki.
Rada posiada swoją stronę w Internecie, nadaje honorowy tytuł „Człowieka Dialogu”, a swoje cele realizuje m.in. przez organizowanie konferencji i spotkań poświęconych kontaktom chrześcijańsko-muzułmańskim w Polsce i na świecie.

Episkopat Polski posiada także delegata ds. kontaktów z islamem, który współpracuje z Radą. Najpierw był nim wspomniany wcześniej bp Władysław Miziołek, jeden z członków-założycieli RWKM. Po jego śmierci delegatem tym został bp Tadeusz Pikus, a w 2006 r. jego miejsce zajął bp Romuald Kamiński.