W 35. rocznicę powołania Związku Solidarności Polskich Kombatantów, o. Eustachy Rakoczy, Jasnogórski Kapelan Żołnierzy Niepodległości, jako naoczny świadek i uczestnik wydarzenia, przypomina moment utworzenia tego Związku.
W listopadzie 1981 r. odbył się w Gdańsku I Kongres Kombatantów Polskich. Uczestniczyło w nim m.in. dwóch kapłanów: znany duszpasterz „Solidarności” ks. prał. Henry Jankowski i paulin Jasnogórski Kapelan Żołnierzy Niepodległości o. Eustachy Rakoczy. Patronem i honorowym prezesem tego ruchu obwołany został sędziwy generał WP Mieczysław Boruta-Spiechowicz. Trudności były jednak w przyjęciu tymczasowego regulaminu i tymczasowych władz Zarządu Głównego.
W ostatnim dniu obrad, które odbyły się w auli Politechniki Gdańskiej, nie był obecny ks. prał. H. Jankowski. Wśród zgromadzonych doszło do poważnej różnicy zdań. Pośród głośnej dyskusji zaproponowano, aby przemówił paulin z Jasnej Góry. Chętnie skorzystałem z tej propozycji. Powiedziałem wówczas mniej więcej takie słowa:
„Czcigodni Bracia Żołnierze, nie wszyscy Wasi towarzysze broni doczekali tej chwili – Polski Niepodległej. A Wy panowie w tej wolności nie potraficie się zachować. Koniecznie, odważnie trzeba tu i teraz podjąć wiekopomną decyzję. Tego od was dzisiaj wymaga Rzeczypospolita. Wzywam Was do tej odważnej, męskiej decyzji. Dzisiaj Ojczyzna nie wymaga od Was krwi, ale świętej służby. O to wołam do Was z Jasnej Góry Zwycięstwa.
Zgromadzeni, jak na rozkaz podnieśli się z miejsc i odśpiewali gromkim głosem „Nie rzucim ziemi skąd nasz ród”. Nastąpiły dwa głosowania. Większością głosów przyjęty został regulamin tymczasowy i tymczasowy Zarząd Główny Związku Solidarności Polskich Kombatantów. Prezesem został mgr inż. Zbigniew Mazur.
Był to pierwszy w kraju po wojnie niekomunistyczny Związek Kombatantów. Działał on do wybuchu stanu wojennego.
W 20. rocznicę powstania tego Związku, w Bazylice św. Brygidy w Gdańsku ks. prał. Henryk Jankowski dnia 25 sierpnia 2001 roku poświęcił marmurową tablicę w następującym tekstem:
Wierni Bogu i Ojczyźnie
w XX rocznicę powstania
Związku Solidarności Polskich Kombatantów
wierni swym przywódcom
weterani walk o Niepodległość Rzeczypospolitej
oraz więźniowie ideowi
ks. prał. Henrykowi Jankowskiemu
o. dr Eustachemu Rakoczemu
gen. dyw. Mieczysławowi Borucie-Spiechowiczowi
płk Zbigniewowi Mazurowi
i tym, co odeszli na wieczną wartę
członkowie Z.S.P.K.
Gdańsk 2001
www.jasnagora.com