Wychowanie do prawdy jest jednym z głównych zadań stojących przed nauczycielami i kapłanami w nowym roku szkolnym i katechetycznym.

 

- Wzrost znaczenia prawdy w hierarchii wartości naszej młodzieży jest wynikiem tego, że młody człowiek do wielu kwestii podchodzi niezwykle emocjonalnie. Dla młodego człowieka istnieją prawda lub fałsz. Nie toleruje on dwuznaczników. Stąd zapewne wysoka pozycja prawdy – uważa Liliana Tabor-Witoń, pedagog z Tarnobrzegu, autorka opracowania „Świat współczesnych wartości młodzieży”.

 

 

O tym, że młodzież ceni prawdę, można się przekonać analizując język, jakim posługują się młodzi ludzie w internecie. - Obserwator języka pokolenia gadu-gadu, nie może nie zauważyć, że obecne są w tym języku słowa, które odnoszą się do takich wartości moralnych jak np. prawda – mówi dr hab. Dorota Zdunkiewicz-Jedynak, językoznawca z Uniwersytetu Warszawskiego. Zauważa ona, że prawda musi być odczuwana przez młodych ludzi, jako wartość pozytywna, skoro wypracowali własne, „pozytywnie wartościujące” wyrażenia odpowiadające „prawdzie”. - Takie jak: „bez ściemy", „bez kitu”, „na sto procent” ale też rzeczowniki wartościujące negatywnie oszustwo, takie jak „przypał” czy „przewałka" – wymienia Dorota Zdunkiewicz-Jedynak, autorka badań ten temat.

 

„Młodzież jest złakniona prawdy. O Bogu, o człowieku, o życiu i o świecie. Bo prawda stanowi najgłębszy wymóg ludzkiego rozumu. Zaś Słowem prawdy, wypowiedzianym przez samego Boga, jako odpowiedź na wszystkie pytania ludzkiego serca jest Chrystus. To On w pełni odsłania przed nami tajemnicę człowieka i świata” pisał w Orędziu na Światowy Dzień Młodzieży w 1989r. Ojciec Święty Jan Paweł II.

 

Polscy biskupi w liście na tegoroczny Tydzień Wychowania (2014), zachęcają nauczycieli, rodziców, katechetów do tego, żeby próbowali odpowiedzieć sobie na pytanie: Na czym polega wychowanie do prawdy? W ich opinii, polega ono na tym, aby na wszystkich etapach procesu wychowawczego dokonującego się w domach, w przedszkolach i szkołach, „rodzice, nauczyciele i wychowawcy ukazywali wartość odkrywania ostatecznej prawdy o świecie, o człowieku i o Bogu”. Biskupi zwracają przy tym uwagę, że ważne jest, abyśmy sami pokazywali, jak do tej prawdy dążyć i w jaki sposób kierować się nią w codziennym życiu. „W ten sposób dzieci i młodzież znajdą się w szkole prawdy i będą wychowywani przez prawdę. Tylko wtedy będziemy mogli z ufnością patrzeć w przyszłość, mając pewność, że dzięki temu ukształtuje się społeczeństwo, w którym ludzie będą kierowali się wewnętrzną uczciwością, prawością i rzetelnością” – czytamy w liście. 

 

 

Pojęcia takie, jak prawda i kłamstwo od zawsze poruszały umysły ludzi. Nic dziwnego, że przedstawiciele różnych dziedzin nauki nieustannie starają się je uściślić, wskazać rolę, jaką pełnią one w życiu każdego człowieka. „Takie rozważania są szczególnie istotne w dobie obecnej, kiedy prawda, jako wartość zdewaluowała się. Lubimy ją deklarować, ale, na co dzień uwikłani jesteśmy w liczne kłamstwa i kłamstewka. Ludzie prawdomówni rzadko bywają nagradzani, znacznie częściej ponoszą karę, potwierdzając tym samym powszechne niemal przekonanie, że prawda nie popłaca. Co innego zresztą głosić prawdę, a zupełnie, co innego postępować zgodnie z nią” – pisze w eseju o prawdzie prof. Małgorzata Karwatowska z Zakładu Edukacji Polonistycznej i Innowacji Dydaktycznych UMCS.

 

Prawda jest bez wątpienia jedną z naczelnych wartości i choć dotarcie do niej bywa czasami okupione bólem, trzeba do niej dążyć, bo tylko życie w prawdzie daje człowiekowi fundament moralny. Większość z nas zgadza się z tą tezą, ale, na co dzień zbyt łatwo sięgamy po kłamstewka i półprawdy. Prof. Franciszek Adamski z Instytutu Pedagogiki UJ wymienia kilka głównych „regionów sprzeniewierzania się prawdzie”. To, według niego: „kłamstwo na własny użytek, popełniane w codzienności; kłamstwo w polityce; kłamstwo w ideologii; kłamstwo w zideologizowanej nauce; kłamstwo w środkach masowego przekazu”. Owe „regiony sprzeniewierzenia się prawdzie” powinny zostać oczyszczone poprzez „społeczny rachunek sumienia” – uważa prof. Adamski.

 

W swoich publikacjach i wystąpieniach podkreśla on, że ważną rolę w „odkłamywaniu przestrzeni społeczno-politycznej”, w budowaniu ładu społecznego, odgrywa religia, która „umożliwia nadawanie normom moralnym i wzorom postępowania określony punkt odniesienia”. Dlatego, w jego opinii, tak ważna wydaje się, szczególnie dla młodej osoby, refleksja na temat prawdy.