Opowiadania o spotkaniach zmartwychwstałego Chrystusa z uczniami bez wątpienia przedstawiają tak niezwykłe wydarzenia, że aby je właściwie wyrazić, trzeba było uczynić to, wykorzystując różnorodną, znaną nie tylko ludziom tamtych czasów, symbolikę. Konieczne było bowiem podjęcie wysiłku wypowiedzenia za pomącą ludzkich słów czegoś, co przekraczało ich, przewidziane przez ludzki rozum, możliwości. Dlatego nawet pobieżna lektura opowiadań o objawieniach zmartwychwstałego Chrystusa daje intuicyjne poczucie, że zostały one utkane z konkretnych wydarzeń i nadających im charakterystyczną interpretację wewnętrznych przeżyć uczniów i apostołów. W takim ujęciu poszczególne elementy scenerii spotkań ze Zmartwychwstałym stają się symbolami stanów duszy, emocji, poczucia sensu lub bezsensu, a wypowiadane w poszczególnych dialogach słowa nie tylko przekazują informacje, ale wyrażają utratę i nadanie nowego znaczenia przeszłych wydarzeń, tego czasu, który bezpowrotnie minął, a o którym pamięć zapomnieć nie chce. Dla przykładu warto uświadomić sobie swoje własne przeżycia związane z utratą kogoś bliskiego. Kontekst towarzyszący przeróżnym naszym wspomnieniom w takich chwilach sprawia, że pamiętane wydarzenia, słowa, rzeczy znaczą więcej, niż znaczyły pierwotnie, mówią więcej, niż mówiły przedtem.
 

W takim właśnie kluczu trzeba nam podjąć refleksję nad opowiadaniem o spotkaniu Marii Magdaleny z Chrystusem zmartwychwstałym. Samo spotkanie mogłoby stać się zupełnie niezrozumiałe, nie spełniłoby swojej literackiej i teologicznej funkcji względem czytelników, jaką nadał jej natchniony autor (a jeszcze wcześniej zapewne Maria Magdalena), gdybyśmy w czytaniu naszego tekstu nie byli wrażliwi na zawartą w nim symbolikę. Dlatego w naszym opracowaniu zwrócimy uwagę na symbolikę zmagania ciemności ze świtem poranka, pustego grobu, różnych sposobów pokonywania drogi do grobu Pana Jezusa i powrotu do miejsca, gdzie przebywali uczniowie, trudności z rozpoznaniem Zmartwychwstałego Pana, różnych sposobów patrzenia i widzenia. Zwrócimy również uwagę na znaczenie symboliki zastosowanych przez ewangelistę słów i wyrażeń: kobieta, Maria, "nie dotykaj Mnie" oraz "wstępuję do Ojca". Różnorodność zastosowanej przez ewangelistę św. Jana symboliki ma pomóc nam, czytelnikom tej przepięknej sceny, wejść w doświadczenie, które było udziałem Marii Magdaleny oraz innych apostołów Pana.

 

 

W pierwszym zdaniu rozpoczynającym opowiadanie o spotkaniu Marii Magdaleny z Chrystusem zmartwychwstałym ewangelista podaje okoliczności związane z czasem tego spotkania. Stwierdza jednoznacznie, że stało się to "pierwszego dnia po szabacie" i "wczesnym rankiem, gdy jeszcze było ciemno", zatem zarówno szabat, jak i zmaganie świtu z ciemnościami nocy stają się na początku opowiadania ważnymi punktami odniesienia.

Wiemy, że szabat był ustanowionym przez samego Boga dniem odpoczynku, w którym – jak stwierdza pierwsze opowiadanie o stworzeniu świata ? Bóg odpoczął "po całym swym trudzie" i "uczynił ten dzień świętym" (Rdz 2,2-3). W teologii ludu Starego Przymierza szabat z czasem nabiera dwojakiego znaczenia. Miał być dniem odpoczynku, czyli w jakimś sensie czasem regeneracji i odnowienia stworzenia, a zarazem dniem wspomnienia wielkich dzieł Boga, z których największym, oprócz stworzenia świata, było wyprowadzenie Izraelitów z niewoli egipskiej. W nauczaniu rabinów rozumienie szabatu koncentruje się na przekonaniu wierzących Żydów, że pozostawanie człowieka w bierności w tym dniu jest zaproszeniem do działania Boga, niejako zaproszeniem, aby w tym świętym czasie sam Bóg działał w życiu wierzącego Hebrajczyka. Z czasem właściwe świętowanie szabatu zaczęto wiązać z eschatologią, stwierdzając, że ten, kto nie nauczy się przeżywać szabatu na ziemi, nie nadaje się do nieba, bo w niebie szabat będzie trwał wiecznie. Z tych kilku informacji nasuwa się ważny wniosek, że szabat stanowi pewną cezurę, punkt zwrotny, początek odnowienia człowieka (i poniekąd całego stworzenia) na płaszczyźnie naturalnej i duchowej. To odnowienie dokonuje się w jakiejś bierności i bezradności człowieka, dokonuje się tylko mocą samego Boga. Człowiek na to Boże działanie może się tylko zgodzić, może je tylko przyjąć, zaakceptować, co okazuje się nie być wcale łatwe.
 

Drugą kwestią, którą należy właściwie zinterpretować, jest kolejna wzmianka czasowa, która obok dosłownego znaczenia posiada również znaczenie teologiczne. Wszystko dzieje się o świcie. W momencie, gdy noc i dzień zmagają się ze sobą, stają w jakimś napięciu, w jakiejś równowadze. Owe ciemności, mrok, który ogarnął ziemię w momencie śmierci Jezusa, teraz zaczyna ustępować. Powoli, małymi krokami zwycięża światłość, a źródłem tego narastającego światła jest paradoksalnie otwarty grób. To z niego ta światłość wychodzi, ale nie w sensie dosłownym. To "wychodzenie światła" o poranku zmartwychwstania trzeba rozumieć w sensie duchowym. Bo ten grób jest kluczem do zrozumienia tego, co się stało. To z grobu wydobywa się światło. Jest to światło, które sprawia, że śmierć i zmartwychwstanie Jezusa stają się coraz jaśniejsze, możliwe do zrozumienia. Ten proces dochodzenia do rozumienia Paschy Chrystusa możemy nazwać procesem dochodzenia do wiary. Ciemność w Biblii jest bardzo często symbolem grzechu, zła i działania sił przeciwnych Bogu. Wystarczy przypomnieć sobie moment, w którym Judasz opuszcza Wieczernik. Ewangelista opisuje go w następujący sposób: "A była noc" (J 13,30). Podobnie ma się rzecz z pojmaniem Jezusa: "Gdy codziennie bywałem u was w świątyni, nie podnieśliście rąk na Mnie, lecz to jest wasza godzina i panowanie ciemności" (Łk 22,53). Moment, o którym mówi ewangelista Jan, to czas, kiedy powraca światłość, powraca nadzieja, powraca życie, bo Chrystus zmartwychwstał. Zmaganie się nocy ze świtem poranka oznacza ostatecznie zwycięstwo życia nad śmiercią. Objawia się to w dwóch zależnych od siebie aspektach. Pierwszy to oczywiście zwycięstwo Życia, którym jest Chrystus, nad potęgą śmierci oznaczającej oddalenie człowieka od Boga. Z tego zwycięstwa wypływa moc życia, która przenika i otacza Marię Magdalenę. W jej wnętrzu, w jej sercu dokonuje się przejście ze stanu śmierci do nowego życia. To paschalne "przejście" zapowiada już świt poranka rozumiany teologicznie jako czas spotkania z Panem.