DRUKUJ
 
ks. Waldemar Irek
Wierność i prawdomówność Boga – w Biblii
Zeszyty Karmelitańskie
 


Bóg jest wierny danemu słowu, przyrzeczeniom. Wypełnia to, co zapowiedział. Ci, którzy Mu zaufali – zadziwili się Jego hojnością i obfitością darów. Wierność Boga to niezmienność Jego miłości.
 
Wielbiąc Boga – w modlitwach dziękczynnych i pochwalnych – Mojżesz, Dawid i prorocy odwoływali się do Jego wierności i prawdomówności. Można stwierdzić, iż jeśli wierność jest związana z miłością, której nie zagraża żadna próba czasu, a prawdomówność jest miłością, która daje poczucie bezpieczeństwa, to tylko w Bogu, który prawdziwie „jest” człowiek może odkryć twierdzę, skałę i ostoję istnienia.
 
„Uznaj więc, że Pan, Bóg twój, jest Bogiem, Bogiem wiernym, zachowującym przymierze i miłość do tysiącznego pokolenia względem tych, którzy Go miłują i strzegą Jego praw” (Pwt 7,9) – mówi Mojżesz, wskazujący na przymierze, z którym łączy się idea narodu wybranego. Wierność Boga dotyczy ludu wybranego nawet wtedy, gdy poprzez grzech i zdradę stawał się on niekiedy „nie-ludem Jahwe”. Nawet wtedy, gdy Izrael przeżywał cierpienia i udręki w drodze ku spełnieniu Bożych obietnic, ku Ziemi Obiecanej, i walczył dla zdobycia Kanaanu, powtarzał ufnie: „Gdyż głosić chcę imię Pana: uznajcie wielkość Boga naszego! On Skałą, dzieło Jego doskonałe, bo wszystkie drogi Jego są słuszne; On Bogiem wiernym, a nie zwodniczym, On sprawiedliwy i prawy” (Pwt 32,3-4).
 
Bóg Izraela wychowywał swój naród, ucząc go przez kolejne doświadczenia takiej wiary, która doprowadziła do całkowitej pewności Bożej obecności i opieki: „Teraz Ty, o Panie, Boże, Tyś Bogiem, Twoje słowa są prawdą. Skoro obiecałeś swojemu słudze to szczęście, racz teraz pobłogosławić dom Twojego sługi, aby trwał przed Tobą na wieki, bo Ty, Panie, Boże, to powiedziałeś, a dzięki Twojemu błogosławieństwu dom Twojego sługi będzie błogosławiony na wieki” (2 Sm 7,28-29; por. Ps 132,11).
 
Jakże często w pismach proroków znajdujemy odwołania do przymiotu wierności Boga, który stanowi rękojmię Jego obietnic: „Nie drżyjcie, ani nie lękajcie się! Czy nie przepowiedziałem z dawna i nie oznajmiłem? Wy jesteście moimi świadkami: czy jest jakiś bóg oprócz Mnie? albo inna skała? – Ja nie znam takiego!” (Iz 44,8).
 
Izraelici uczyli się rozpoznawać swego Boga, nazywać Jego przymioty i cnoty, wychwalać Jego potęgę i moc. Bóg przymierza, przychodzący do swego ludu, to Bóg łaski i wierności, wszechświat i historia są w Jego władzy, która jest mocą miłości i zbawienia.
 
Wierność Boża ujawnia się w dotrzymywaniu obietnic. Bóg jest wierny danemu słowu, przyrzeczeniom. Wypełnia to, co zapowiedział. Ci, którzy Mu zaufali – zadziwili się Jego hojnością i obfitością darów. Wierność Boga to niezmienność Jego miłości. Ale stałość przymierza nie oznaczała niezmienności warunków. Naród wybrany pouczony o Bogu Jedynym dojrzewał do przyjęcia objawionej mu pogłębionej prawdy – o Bogu Przychodzącym. O Bogu – Ojcu. Jak w przypowieści o synu marnotrawnym (por. Łk 15,11-24). 
 
Miłość ojcowska zmieniała się wobec zachowania syna. Sprawiedliwość i milczenie zostały zastąpione miłosierdziem. Tak też Bóg Izraela – objawiał swemu umiłowanemu narodowi kolejne oblicza swojej Obecności wśród ludu. W odniesieniu do każdego człowieka miłość Boża jest stała i wierna.
Bóg wymaga jednak wzajemnej wierności od człowieka. Przymierze musi być obustronne i choćby nawet partnerzy byli tak nieporównywalni, jak w tym przypadku – człowiek na swoją miarę ma wierności dochowywać. Kto odwraca się od stałej Bożej miłości, ten skazuje się na cierpienie i samotność, tak jak to było z synem marnotrawnym.
 
W Nowym Testamencie – w Janowej Ewangelii znajdujemy opowieść o wiernym słudze z przenikliwą sentencją antropologiczną: „kto w małej rzeczy jest wierny, ten i w wielkiej będzie”. Czyż prymat wierności człowieka ukazany jako wartość zarówno doczesna, jak i nadprzyrodzona nie stanowi przedłużenia prawdy o wiernym Bogu i człowieku stworzonym na Jego obraz i podobieństwo? Stąd wierność, jako inne imię miłości i prawdy, stanowi najgłębszą tęsknotę człowieczeństwa.
 
Wiara w przestrzeni Bożych słów i Jego wierności
 
Człowiek jest wezwany, aby swoim zaufaniem uczestniczył w stałej wierności Boga, Jego miłości, Jego przymierzu i Jego obietnicach. Obraz Mojżesza, wznoszącego swe ręce na słowo Boga – ufającego w Bożą obietnicę zwycięstwa w walce, to obraz człowieka, który widzi i rozumie, że cała moc Izraela to przede wszystkim moc Boża, towarzysząca mu w każdej życiowej potrzebie. Ten obraz powinien przypominać, że każda jednostkowa czy też zbiorowa niewierność powoduje natychmiastową utratę Bożego błogosławieństwa, a w konsekwencji klęskę i niepowodzenie w podejmowanych inicjatywach, nawet tych na pozór bardzo prostych.
 
W okresie wygnania Izraela, przepowiadanie proroków koncentruje się na wzywaniu narodu, by pamiętał o Bogu, który jest wierny przymierzu zawartemu ze swoim ludem. Były to czasy zwątpienia i słowa proroctwa miały za zadanie umocnienie przekonania, iż przymierze trwa. Bóg nie cofnął raz danego słowa. 
 
Odpowiedź Izraela – odnowiona wierność przymierzu, będzie owocowała szczęściem, natomiast zdrada – przyjęcie kultu miejscowego, oddawanie czci bożkom pogańskim, doprowadzi do kolejnych klęsk i porażek. Cała zatem przyszłość Izraela jest uwarunkowana wiernością wobec wiernego Boga, natomiast obietnica ostatecznego wybawienia tkwi jedynie w wierności Boga. Jahwe jest wiarygodnym partnerem przymierza, ponieważ jest wierny do tego stopnia, iż wezwanie ludu staje się Jego wezwaniem.
 
Nauka Syracha, zawarta w poemacie o wierności Bogu w czasie próby, jest zachętą dla człowieka przeżywającego wątpliwości i trudności w życiu duchowym – wierność Bogu jest tu przedstawiona jako sposób na rozwój wewnętrzny. Jej wyraźną kontynuację widać w Nowym Testamencie, łączy to Stary i Nowy Testament. Słowa mądrości wyrastają z doświadczenia osobistego autora oraz historii Izraela: „przylgnij całkowicie do Boga i bądź Mu wierny” (Syr 2,1-6). Bo tylko Bóg może wybawić człowieka z jego cierpienia (także duchowego), tylko wierność Jemu i niezachwiane trwanie przy Nim może człowieka uratować.
 
Psalm opowiadający o przyniesieniu Arki do Jerozolimy – inicjatywie Dawida, pokazuje, jak odpowiada Bóg na ludzki akt oddania Mu chwały: „Pan pod przysięgą dał Dawidowi trwałą obietnicę, której nie cofnie” (Ps 132,11). Jest to obietnica ostatecznego wypełnienia wszelkich Bożych obietnic. Wiara Abrahama, Mojżesza i Dawida związana była z przyszłością, z nową ziemią oraz obietnicami Boga, które poprzez Jego cuda znajdowały swoje wypełnienie.
 
Religijne „wierzyć” ma w Starym Testamencie wymiar osobisty, koncentrujący się na prywatnym Bogu, w tym także w Jego wierności, w Nowym Testamencie – przyjmuje ono najwyższy stopień wypełnienia w osobie Jego Syna. Wiara w Chrystusa, jako ostateczną wypowiedź Ojca, jest samą wiernością i prawdą – słowa „wierzyć w Jezusa” znaczą być Jemu wiernym i Jemu oddanym.

Doświadczenie wierności Boga w życiu religijnym i mistycznym
 
Chrześcijanie modlitewne wołanie do swego Boga kończą najczęściej hebrajskim słowem „Amen”. Częstotliwość jego występowania mogłaby sugerować, iż należy ono do sfery życzeń i pragnień: „niech się tak stanie”. Tymczasem słowo to wyraża potwierdzenie tego, co zostało spowodowane przez Boga – od wypowiedzenia przez Niego słowa, po przymierze – które wciąż trwa w tajemnicy Jego wierności i miłości. „Amen” oznacza zarówno: bycie wytrwałym, wypróbowanym, jak też zaufanie, ufność, wiarę, przylgnięcie do czegoś lub kogoś; sugeruje stabilność dlatego, że można w końcu położyć nadzieję, mieć pewność co do Kogoś, w kim można znaleźć swe schronienie, dlatego, iż ten Ktoś nigdy nie kłamie i nie przestaje kochać.
 
Chrześcijanin wezwany jest do naśladowania Chrystusa. Całe życie religijne winno koncentrować się na odnajdywaniu Oblicza Boga Jedynego w Obliczu Jego Syna. Od Jezusa uczymy się jednoczenia z Bogiem i bliźnim – uczymy się być tym, kim zostaliśmy stworzeni. 
 
W Chrystusie odnajdujemy nasze podobieństwo do naszego Stwórcy. Jeśli my odmawiamy wierności, Bóg wiary dochowuje, bo nie może się zaprzeć siebie samego (2 Tm 2,13). Psalm 132 przypomina o obietnicy Boga, który przyrzekł Dawidowi, że to jego potomkowie będą dziedziczyli królewski tron. Owocem tej obietnicy, o ile naród wybrany dochowa wierności Bogu, będzie Jego trwałe przebywanie ze swoim ludem. Obecność Boga będzie dla wszystkich źródłem radości i błogosławieństwa.
 
Wypełnieniem tych proroctw stała się tajemnica zbawienia, wyrażona przez św. Jana w Prologu jego Ewangelii: „A Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas” (J 1,14). Jezus Chrystus przychodzi na świat, by objawić prawdę o Ojcu. Dlatego jego całe życie i nauczanie koncentruje się na wskazywaniu na Bożą wierność, miłość i obecność wśród Swoich dzieci. Możemy mówić o wierności Jezusa, na wzór wierności Boga Ojca: On, który powołał Dwunastu i dał im obietnicę Królestwa – pozostał wierny nawet wobec ich odstąpienia od przymierza. 
 
Jezus wiedział, że zostanie zdradzony. Ale Jego nauczanie nastawione było na miłowanie nieprzyjaciół. Uczył tego swoich uczniów i wzywał ich do zachowywania tej nauki wbrew wszystkiemu, wbrew światu, wbrew obowiązującym zasadom odwetu i „sprawiedliwości”. Jezusowy program, zawarty w Kazaniu na Górze, to odwrócenie porządku naturalnego prawa – rządów siły i przetrwania gatunku. Jezus Chrystus przyszedł, aby pouczyć o nadprzyrodzonym prawie oddawania życia za braci. Sam Chrystus obiecuje swoją pomoc każdemu, kto się zdecyduje na wierność pomimo cierpienia (Hbr 2,18). Piotr Apostoł, w swoim Liście sformułował jasne wymaganie: „W całym postępowaniu stańcie się wy również świętymi na wzór Świętego, który was powołał, gdyż jest napisane: «Świętymi bądźcie, bo Ja jestem święty»” (1 P 1,15-16).
 
* * *
 
Młody Kościół, wezwany do szerzenia nauki Chrystusa, doświadczył krwawych prześladowań – od początku okazując wierność w naśladowaniu swego Mistrza i Nauczyciela. Pierwsi chrześcijanie zostali od początku postawieni wobec dramatu wyboru i wierności, nawet za cenę utraty życia.
 
Wzorem wierności wobec Boga i człowieka pozostaje Chrystus. Bo tylko wierność Bogu – na wzór i w zjednoczeniu z Chrystusem – jest drogą do paschalnego zwycięstwa. Chrystus zostawił dla nas orędzie pełne nadziei: „Jeśli my odmawiamy wierności, On wiary dochowuje, bo nie może się zaprzeć siebie samego” (2 Tm 2,13).
 
ks. Waldemar Irek
Zeszyty Karmelitańskie, 3/2008
 
fot. Ddouk Bath abbey 
Pixabay (cc)