Jeden = Trzy?

O ile do faktu istnienia jednego Boga człowiek jest w stanie dojść własnym rozumem, o tyle tajemnica trzech osób w jednej naturze wynika wyłącznie z tego, co Bóg sam objawił o sobie.

Tajemnica Trójcy Świętej stanowi centrum tajemnicy wiary i życia chrześcijańskiego. Tylko sam Bóg, objawiając się, może nam pozwolić poznać się jako Ojciec, Syn i Duch Święty (KKK 261).

Bóg jako jeden w trzech Osobach objawił się człowiekowi. O ile na przykład do faktu istnienia jednego Boga człowiek jest w stanie dość własnym rozumem, o tyle tajemnica trzech osób w jednej naturze wynika wyłącznie z tego, co Bóg sam objawił o sobie. Źródłem tego objawienia jest wcielenie Syna Bożego. Choć w Starym Testamencie Kościół doszukuje się śladów obecności Trójcy Świętej, jednak obecność ta nie jest możliwa do odkrycia bez światła Nowego Testamentu.

Bóg jest Ojcem w relacji do Syna

Izrael znał Boga jako Ojca, który troszczy się o swój lud z ojcowską miłością (a czasem macierzyńską - por. Iz 66,13). Jezus pokazał Boga jako Ojca w niezwykłym sensie - Bóg jest Ojcem w relacji do Syna (i odwrotnie). Nikt nie zna Syna, tylko Ojciec, ani Ojca nikt nie zna, tylko Syn i ten, komu Syn zechce objawić (Mt 11,27). Bóg jest Ojcem Jezusa inaczej niż w sensie starotestamentalnym - i odwrotnie - Jezus inaczej jest Synem Bożym niż dzieci Izraela. Stąd wyznanie Apostołów, najpełniej przekazane przez św. Jana, który pisał o Słowie, które od początku było u Boga i samo było Bogiem (J 1,1n).

Również Jezus objawił swoim uczniom prawdę o „innym Pocieszycielu” - Duchu Świętym (greckie słowo Paraklet użyte tu przez św. Jana ma znacznie szersze znaczenie, np. obrońcy w sądzie). Duch Święty po odejściu Jezusa będzie z uczniami i w nich (J 14,17), aby ich nauczyć wszystkiego (J 14,26) i poprowadzić do całej prawdy (J 16,13). Dzieje Apostolskie są pełne zdarzeń potwierdzających wypełnienie obietnicy Jezusa.

Wiara trynitarna

W pierwszych wiekach chrześcijaństwa Kościół starał się wyraźnie sformułować wiarę w Trójcę Świętą. Pomagało to w lepszym rozumieniu i przekazywaniu wiary, a także w obronie jej przed pojawiającymi się błędnymi naukami. W wyrażeniu formuł wyrażających wiarę trynitarną użyto pojęć zaczerpniętych z filozofii greckiej. Warto zauważyć, że greka, język filozofów starożytnych, była wówczas wspólnym językiem większości chrześcijan. Boski Byt w jedności określono pojęciami „substancja”, „istota” (ousia) czy „natura”, zaś odrębność Ojca, Syna i Ducha Świętego oddały terminy „osoba” (prosopon) i „hipostaza”.