Sierpień to w Polsce czas masowych pielgrzymek przed oblicze „Panny Świętej, co Jasnej broni Częstochowy”. Maryja bliska jest człowiekowi, związana z historią Polski, malowana wyszukanym słowem na kartach literatury pięknej. Obecna w wielu prośbach ludu, błaganiach i dziękczynieniach.

Obraz czczony jest w Częstochowie od 1382 r. (według niektórych źródeł od 1384 r.), nie ma dokumentu potwierdzającego przekazanie go paulinom przez księcia Władysława Opolczyka. Historycznie związany jest z wojną ze Szwedami, z obroną Częstochowy przez przeora klasztoru, paulina Augustyna Kordeckiego. Opis tych wydarzeń znajdziemy na kartach „Potopu” Henryka Sienkiewicza. W obliczu wojny ze Szwedami 1 kwietnia 1656 r. w katedrze lwowskiej król Jan II Kazimierz złożył śluby, ogłosił „Wielką Boga-Człowieka Matkę” Królową Polski. Dopełnieniem ślubowań lwowskich była uroczysta koronacja cudownego obrazu 8 września 1717 r. Trzy wieki później, 26 sierpnia 1956 r., Polacy odnowili przymierze z Maryją Królową Polski poprzez Jasnogórskie Śluby Narodu.

Błagania ludu oraz piękno i smutek na obliczu Matki utrwalili w poezji szczególnie polscy romantycy. Przebywając na emigracji, z utęsknieniem zwracali się do Niej słowami:

Panno Święta, co jasnej bronisz Częstochowy
I w Ostrej świecisz Bramie! (Adam Mickiewicz, „Pan Tadeusz”).

Na tle z pereł, na tle z kwiatów
Diamentowa lśni korona...
W krzyż na piersiach zwite dłonie
Złote gwiazdy na Jej łonie (Zygmunt Krasiński, „Królowa Polski”).

Tak jak nasi przodkowie, możemy dziś zawołać błagalnie za poetą:

Od ludu Twego nie odwracaj powieki,
Wejdź w nasze serca i duszy potrzeby,
Spraw cud nad nami (Juliusz Słowacki, „Bogarodzico Dziewico!”).

Natomiast Cyprian Kamil Norwid w „Częstochowskich wierszach” wyjaśnia, na czym polega cudowność Matki Bożej:

Tam na desce złoconej
Jest bo obraz święcony
Matki Boskiej Cudownej (…)
A ta deska skąd – wiecie?
Oj, ze stołu, gdzie jadał
Nasz Pan Jezus i siadał
Za tym stołem, tu w świecie.

Z umiłowaniem pisali o Matce Bożej nie tylko romantycy. Zachęcam do odkrywania innych wierszy, m.in. Kazimiery Iłłakowiczówny „Pieśni do Matki Boskiej walecznej”, Jana Lechonia „Matki Boskiej Częstochowskiej” czy „Hymnu do Czarnej Madonny” Romana Brandstaettera, zaczynającego się apostroficznym wezwaniem do Madonny. Kolejne strofy pełne metafor, epitetów, anafor prowadzą do porównania: „O twarzy w bliznach, jak polska ziemia”. Podobnie ks. Jan Twardowski dostrzega w cudownym obrazie Matki Bożej symbol Polski wierzącej.

W ubiegłym roku, przebywając w Polsce na spotkaniu z młodzieżą świata, Ojciec Święty Franciszek odwiedził również sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej. Modląc się w skupieniu, przy dźwiękach fanfar oczekiwał na odsłonięcie cudownego wizerunku, a później trwał na adoracji. Papież otrzymał od ojców paulinów kopię obrazu jako dar łączności „wzgórza watykańskiego ze wzgórzem jasnogórskim”. W zamian podarował złotą różę. Wcześniej taki gest uczynił Jan Paweł II podczas pierwszej pielgrzymki do Polski i Benedykt XVI, który 26 maja 2006 r. urzeczywistnił wolę papieża Pawła VI z 1966 r.

Historia przebogata jest w liczne przykłady zawierzenia Maryi, symboliczne gesty i słowa. W roku 1904 papież Pius X ustanowił święto Matki Bożej Częstochowskiej. Pielgrzymując do sanktuarium w Częstochowie, najliczniej w sierpniu z okazji święta Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej, które przypada 26 sierpnia, Jej powierzamy swe kłopoty, troski i marzenia. Jej dziękujemy jako Pośredniczce. Uczestniczymy we Mszy Świętej, odprawiamy Apel Jasnogórski, kontemplujemy święty wizerunek. Tylko ten, kto zapomniał o Maryi, kto wzgardził Jej matczyną opieką, żyje bez nadziei, traci z oczu nasz wiekuisty cel.

Jasnogórska Pani! Umacniaj nas, abyśmy żyli wiarą. Utwierdzaj naszą nadzieję, abyśmy dobrze czyniąc, szli przez ziemię. Spraw, abyśmy, miłując Boga i Ciebie, ogarniali miłością naszych bliźnich, więcej rozdawali niż brali, przebaczali i spieszyli z pomocą, gdzie zajdzie potrzeba, weselili się z weselącymi, płakali z płaczącymi, a serce mieli otwarte dla wszystkich. Amen (autor modlitwy nieznany).

Renata Andrzejewska
Idziemy nr 34/2017